Gaur,
haurren eskubideei buruz hitz egingo dugu, bereziki, Haurren Hitzarmenari
buruz.
Informazio
gisa;
Haurraren Eskubideei buruzko Hitzarmena (HEH) haurrak agente
sozial gisa eta beren eskubideen jabe aktibo gisa hartzen dituen nazioarteko
lehen tresna da.
Testua 1989ko azaroaren 20an onartu zuen Nazio Batuen Batzar
Nagusian eta 1990eko irailaren 2an sartu zen indarrean.
Bere 54 artikuluek haur guztien eskubide ekonomiko, sozial,
kultural, zibil eta politikoak biltzen dituzte. Hitzarmenaren aplikazioaren
betebeharra Gobernuena da, hala ere, beste agente batzuen betebehar eta
erantzukizunak ere definitzen ditu, hala nola; guraso, irakasle, osasun arloko
profesional, ikerlari eta haurrenak berenak.
HEH sekulan gehien berretsi izan den nazioarteko ituna da.
Jadanik berretsi duten 193 herrialdeek, ituna betetzen dela agertu behar diote
Haurren Eskubideen Batzordeari. Batzorde hau, haurren eskubideen arloan adituak
diren 18 pertsonek osatzen dute, herrialde eta araudi juridiko ezberdinetatik
eratorriak.
Hitzarmenak bi protokolo osagarri ditu. Haurren salmenta eta
prostituzioarekin loturiko protokoloa eta haurrek gatazka armatuetan parte
hartzeari buruzko protokoloa.
Besteak beste, 22. artikulua aipatzekoa da gaur egungo
egoera ikusita: “Haur eta gazte errefuxiatuek (gerra edo beste edozein egoera
tarteko) babes berezia jasoko dute. Agintariak haur horiek zaindu eta babesten
dituzten erakundeekin lankidetzan arituko dira”. Arttikulu honen arabera, haur
errefuxiatu guztiek dute babesa jasotzeko eskubidea. Honez, gain, eskubide hau
betearazi behar duena ere aipatzen du, erakunde eta agintariek. Hala ere,
Grezian gertatzen ari den den egoerari erreparatzen badiogu, milaka haur
dakusagu egoera penagarrian, agintariek ezer egiten ez duten bitartean, edo
agian gehiegi egiten dute, baina ez hauen hobe beharrez.
Honetaz gain, gure gaian zentratzeko 28. artikulua aipatu
nahi genuke: hezkuntzari buruz datza. “Hezkuntzarako eskubidea duzu. Lehen
hezkuntza nahitaezkoa eta doakoa izan behar du, eta bigarren hezkuntzan
jarduteko edo unibertsitatera joateko erraztasuna izan behar duzu.
Herrialdeetako gobernuek eskubide hau mundu osoan gauza dadin lan egin behar
dute. Eskolako zigorrak ez dira iraingarriak izango, ezta laidogarriak ere”.
Jakin badakigu, herrialde guztietan artikulu hau ez dela betetzen, hezkuntza
eskubidea ez da bermatzen, eta ahala balitz ere, ez dago erraztasunik honela
izan dadin. Hau da, milaka eta milaka umek lan egin behar dute haien bizitza
aurrera ateratzeko, beste askok gerretatik ihes egin behar dute, beste batzuek
ordea, eskolara iristeko zailtasunak dituzte eta gobernuek ez dute ezer egiten
hau honela izan ez dadin.
54 artikulu hauetatik, betetzen direnak, haur batzuentzat
soilik dira eta egoera konkretuetan.
Haurren hitzarmena ezinbestekoa dela deritzogu, baina
benetan ezinbestekoa dena, hau betetzea da, norbaitek botere betearazle hori
edukitzea, hitzarmena munduko leku denetan aplikatzea. Haurrak etorkizuneko
gizartea dira, hauen eskubideak denen
artean bermatu behar ditugu.
Esan beharra dago, munduko herrialde guztiek sinatu dutela
dokumentu hau bi herrialdek izan ezik: Estatu Batuak eta Somaliak.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina